Anno 1800

Hoewel menig game tegenwoordig geschikt is voor ‘even snel een potje’, komen sommige titels pas echt tot hun recht wanneer je er vijf of zes uur achter elkaar in stopt. Games waarbij het systeem je moet vertellen om een bak koffie te halen, omdat je alweer twee uur bezig bent, terwijl jij dacht dat je pas een half uurtje aan het spelen was. De titels uit de Anno-serie vallen in die laatste groep en ook met het recente Anno 1800 laat Blue Byte zien dat het nog prima in staat is om tijdverslinders te maken.

Het jaar is 1800 na Christus en in Europa zijn we bezig met waar we goed in zijn: het koloniseren van gebieden buiten ons continent en handel drijven met zoveel mogelijk landen. Daarbij gaan we regelmatig ons boekje te buiten als het aankomt op geweld en mensenrechten. Je snapt wel dat Blue Byte als Duitse studio niet heel ver hoefde te zoeken naar inspiratie voor de gebeurtenissen in hun nieuwe titel. De industriële revolutie is op zijn hoogtepunt en jij moet daar als vernuftige ondernemer gebruik van maken, maar dat gaat niet zonder slag of stoot.

Familieruzie

De verhaalmodus van Anno 1800 begint ergens op een afgelegen eilandje, waar jij met een maat van je aan het vissen bent. Het enige grote verschil met tegenwoordig is dat er in die tijd blijkbaar ook nog met dynamiet gevist werd, want dat is hoe jij het aanpakt. Al snel krijg je echter een brief van je zus, met de vriendelijke doch dringende boodschap om zo snel mogelijk terug naar huis te komen: pa is gevangen gezet en heeft waarschijnlijk niet lang meer te leven.

Wanneer je terugkomt op vertrouwd grondgebied, blijkt dat je vader is gearresteerd voor hoogverraad, maar dat hij volgens je zus compleet onschuldig vastzit. Daar denken de autoriteiten echter anders over, want al snel mag je je zwarte pak uit de kast halen om je vader een laatste groet te brengen. Ondertussen windt je oom er geen doekjes om en hij laat maar al te graag doorschemeren dat hij het niet vervelend vindt dat je vader is heengegaan, dus pak jij je spullen om op een nabijgelegen eiland een eigen dorpje op te bouwen. Want dat zal ze leren!

Hoe groter je dorp wordt en hoe meer mensen je aantrekt, hoe nerveuzer je oom lijkt te worden. Het duurt dan ook niet lang voordat het duidelijk wordt dat er meer aan de hand is en dat er grotere machten in het spel zijn. Om dat mysterie te kunnen ontrafelen moet je natuurlijk wel zorgen dat je eiland niet financieel kopje onder gaat, iets wat bij mij in de eerste playthrough niet echt goed lukte. Goede financiële keuzes maken is dan ook net als in het echte leven cruciaal.

Wijkje hier, wijkje daar

De kern van de Anno-formule is de afgelopen jaren niet veranderd: het is aan jou om met een beperkte hoeveelheid middelen een succesvolle handelsstad uit de grond te stampen. Ook in Anno 1800 begin je met een leeg eilandje, waar enkel een kleine handelspost op staat om bij aan te meren. Vanaf dat moment is het aan jou de taak om je dorpje te gaan opzetten en de noodzakelijke middelen te verzamelen. Dat betekent een houthakkershut bouwen om hout te verzamelen, een houtzagerij neerzetten om het te verwerken, een depot plaatsen om alles op te slaan en tot slot een markt creëren om het hout aan te bieden.

Al snel kom je erachter dat alleen dat niet voldoende is om je bevolking tevreden te houden. De bewoners van je dorp of stad zijn namelijk meer uitgesproken dan in eerdere delen van de serie. Uitgebreide wensenlijstjes over de spullen die ze willen hebben gaan continu heen en weer, waarbij al snel één kledingmaker niet meer voldoende is en je ook een tweede moet inhuren. Dan moet je natuurlijk niet vergeten dat er ook nog een schaapherder bij moet, want de wol moet ook ergens vandaan komen. Om nog maar te zwijgen over wanneer je ook nog een andere fabriek bouwt die dezelfde wol nodig heeft.

Het managen van vraag en aanbod is natuurlijk precies waar Anno om draait en waar zo heerlijk veel tijd in kan gaan zitten. Gelukkig doet Blue Byte er alles aan om het zo overzichtelijk mogelijk voor je te maken: klik op een huisje en je ziet wat de wensen zijn voordat men kan gaan verbouwen, klik op een fabriek en je ziet welke materialen er tekort schieten.

Desondanks wordt het niet altijd duidelijk waarom er iets niet goed gaat. Ik had een half uur nodig om door te krijgen dat mijn glasfabriek geen platen produceerde, omdat ik de weg net een blokje te kort had gemaakt. Hoewel bewoners vrij snel laten weten dat hun huis niet is aangesloten op de openbare weg, blijft een fabriek rustig stil liggen zonder een seintje te geven.

Naar de nieuwe wereld

Hoewel de stappen van boer naar arbeider en daarna ambachtsman vrij makkelijk te maken zijn met de middelen die je op dat moment tot je beschikking hebt, worden de volgende stappen lastiger. Bewoners gaan na verloop van tijd producten eisen die jij op je eilandje simpelweg niet kunt produceren. Op dat moment zijn er een drietal opties: handel drijven met andere rijken, een nieuw eiland in de oude wereld veroveren in de hoop dat je het gewenste product daar wel kunt produceren, of de nieuwe wereld opzoeken.

Inderdaad: ook in Anno 1800 speelt de kolonisatie naar onbekende werelddelen een belangrijke rol en dus stap je al snel op een boot om de nieuwe wereld te gaan ontdekken. Wanneer je eenmaal bent aangekomen in de tropische gebieden vol met olie en grond geschikt voor zaken als katoen en bananenplanten, mag je ook hier weer beginnen met het opbouwen van een nieuwe samenleving.

Dit is dan ook het punt waarop Anno 1800 een voorstelling in de kunst van het hooghouden wordt. Continu schakel je heen en weer tussen de oude en nieuwe wereld om ervoor te zorgen dat beide steden goed blijven draaien. Voor je het weet breken er branden uit, worden er mensen ziek of gaan ze zelfs staken en dat levert problemen op. De productie komt namelijk stil te liggen en vanaf dat moment komt er geen geld meer in het laatje. Is er te lang geen geld meer binnengekomen, dan krijg je de vriendelijke boodschap dat je wordt afgezet en dat het letterlijk game over voor je is.

Net als de VOC

Om zowel de nieuwe als de oude wereld te blijven voorzien van materialen en ook je inkomsten een beetje op pijl te houden, wordt het al snel van belang om vaarroutes op te gaan zetten. Deze komen in twee varianten: het transport van producten tussen je verschillende thuishavens en de handelsroutes tussen jou en je partners om je materialen van de hand te doen.

Dit proces is ondertussen prettig gestroomlijnd door het team achter de game, waardoor je dus binnen een paar klikken een handelsroute met verschillende partijen opzet. Daarbij verkoop je de materialen die je bij je had en koop je weer nieuwe, om ze elders weer van de hand te doen. Een scherpe zakenman of -vrouw weet natuurlijk wat de vraag en het aanbod van verschillende partijen is om zo een succesvolle route op te zetten.

Er liggen echter kapers op de kust in Anno 1800. Want terwijl jij rustig aan je imperium bouwt, bouwen andere partijen in volle snelheid mee. Dit kan allemaal goed gaan door missies uit te voeren, de andere partij zo af en toe een cadeautje te geven en niet letterlijk in elkaars vaarwater te gaan zitten , maar het kan ook heel snel omslaan en dan is oorlog nooit ver weg.

Het is dan ook cruciaal om naast transportschepen ook oorlogsschepen te bouwen. Deze schepen kun je meesturen met je transportschepen om ervoor te zorgen dat ze niet direct naar de bodem van de oceaan worden geschoten. Gelukkig heeft Blue Byte ervoor gekozen om gevechten niet naar losse scenario’s te brengen zoals in Anno 2205, maar om de strijd in real-time uit te laten spelen. Dit kan er echter ook voor zorgen dat een agressieve tegenstander een van je schepen aanvalt, terwijl jij net een nieuwe fabriek ergens aan het bestuderen was, waardoor een schip zomaar verloren kan gaan. Oplettendheid is dan ook cruciaal wanneer je veilig de oceaan wilt oversteken.

Victoriaanse pracht en praal

Bij de industriële revolutie hoort natuurlijk ook de pracht en praal in de steden die we mogen verwachten van het tijdperk. Anno 1800 doet dan ook niet onder voor de romantische beelden die we hebben van de steden uit de tijd. Met prachtige stenen gebouwen, mooie promenades en open parken waar je bewoners in genieten. Het uitdenken en uitbouwen van deze gebieden gaat echter niet vanzelf, dus komt de game met een nieuwe Blueprint-modus, waarmee je de game tijdelijk op pauze kunt zetten en op je gemak aan de slag mag gaan met de ruimtelijke ontwikkeling. Zonder dat er materialen verloren gaan, plan je precies in wat je waar wilt hebben, om het daarna met een enkele klik ook te laten bouwen.

Het geeft dan ook niet alleen een fijn gevoel om je stad tot leven te zien komen. Het ziet er allemaal ook nog eens prachtig uit. De studio heeft de lat voor city builders qua visuals weer een stapje hoger gelegd met prachtige wijken die tot leven komen, velden vol met graan dat rustig heen en weer wuift en een zee die bijna net zo rustgevend is als de echte oceaan. Al die pracht en praal heeft echter wel een prijs, want zonder een aardige CPU en GPU ga je het niet redden. Kun je moderne AAA-games zonder problemen spelen, dan kom je hier ook niet in de knel.

Dat het city builder-genre nog lang niet dood is, laten Ubisoft en Blue Byte wel weer zien met Anno 1800. Hoewel de formule nog heerlijk vertrouwd is, voegen de details veel toe aan de game. De duidelijke wensen en eisen van je bevolking, de real-time gevechten en de nieuwe wereld zorgen ervoor dat je altijd op je hoede moet blijven, maar ook dat de game niet snel gaat vervelen. Zelfs als je zo weer acht uur bent kwijtgeraakt aan een enkele sessie…