De visuele pracht van Toscane wordt geplaagd door buggy gameplay

Martha is Dead kwam op het netvlies van gamers door de ophef over de opgelegde ‘censuur’ vanuit Sony. Dat legt de onafhankelijke uitgever Wired Productions en studio LKA vast geen windeieren, want voordat hierover de YouTube-filmpjes, Instagram-posts en Facebook-verontwaardigingen massaal werden gedeeld, had menigeen nog niet van de titel gehoord. Maar is de game de ophef ook waard?

Er is gelukkig niet bijster veel veranderd in de ‘gecensureerde’ PlayStation-versies van de game. Uit twee van de meest gruwelijke scènes is de interactiviteit gestript, er is een tekstuele verwijzing naar masturbatie in een religieuze omgeving verdwenen en aan de game is een optie toegevoegd om de heftigste scènes te kunnen skippen. Dat is het wel zo’n beetje.

Een vertraagde fysieke uitgave

Storm in een glas water dus, maar dat kwam in dit geval wel mooi uit. Toch liep de fysieke release van de PlayStation-versies wekenlange vertraging op door de benodigde aanpassingen in de game. De digitale versies op pc, Xbox One, Xbox Series X/S en PlayStation 4/5 kwamen eind februari al volgens planning uit.

Op de fysieke uitgave wilde ik toch graag wachten, want er gaat toch niets boven een gamecase in je handen en gelukkig heeft de uitgever hier ook echt aandacht besteed. Behalve reversible cover art bevat Martha is Dead ook een stickervel, digitale tarotkaarten en een poster. Fijn!

Net als boeken en films zouden games niet gecensureerd hoeven te worden, want wat is anders überhaupt het nut van een leeftijdskeuring? Buiten dat snap ik de keuze van Sony’s hoge heren wel om hier in te grijpen, want de scènes waar het over gaat zijn – zeker in interactieve vorm – behoorlijk heftig te noemen. Je begrijpt het wel: dit is geen game voor mensen met een gevoelige maag.

Toscane 1944

De game is dus vrijwel te spelen zoals het door de studio bedoeld was en dat is goed nieuws. Maar wat voor game is het nu eigenlijk? Martha is Dead is een psychologische thriller met horrorelementen en een vrij originele insteek. De game speelt zich namelijk af in het Toscane van 1944, aan het eind van de oorlog waarin Mussolini zijn land enkele jaren eerder stortte.

Zoals de titel al verklapt, is de 21-jarige Martha dood. Haar verdronken lichaam wordt gevonden door haar tweelingzus Giulia en het is aan haar om uit te zoeken wat er nu precies is gebeurd. Is het een ongeluk? Is het moord? Wie weet er meer van?

Identieke tweeling

Al direct aan het begin van de game wordt duidelijk dat de makers spelen met het cliché van de identieke tweeling, van wie beide helften door niemand uit elkaar kunnen worden gehouden, zelfs niet door hun eigen moeder. Het mysterie wordt versterkt door het verhaal te larderen met elementen uit Italiaanse legendes en door de nachtmerries van Giulia.

Aan de hand van aanwijzingen in het Toscaanse landhuis en de bosrijke omgeving aan het meer, zoek je naar aanwijzingen die tot een oplossing van het drama moeten leiden. Veel van die aanwijzingen moet je fotograferen om de foto’s daarna in de donkere kamer in de kelder van het huis te ontwikkelen. Zo kom je stap voor stap verder in het verhaal dat ongeveer een uur of acht in beslag neemt.

Authentieke sfeer

Wat goed gedaan is, is dat de game een hoge mate van realisme heeft. Van het fotograferen met een camera uit 1940 tot het ontwikkelen van de zwartwitfoto’s in de donkere kamer en van de realistische krantenberichten over de oorlog (‘Aanslag op Hitler’) tot de accessoires in huis: alles ademt een authentieke sfeer.

Ook is er duidelijk veel tijd gaan zitten in het scheppen van een herkenbaar Toscaans, zonovergoten landschap met alle details die daarbij horen. De begraafplaats, het dorp, de tuin, de kapel en het huis zelf zijn met veel aandacht en liefde ontworpen. Overigens zien landschappen en huizen in Toscane er nu nog steeds precies zo uit als toen, wat de game voor Italië-liefhebbers een feest van herkenning maakt.

Standaard staat de gesproken taal in de game op het Italiaans met Engelse ondertiteling. Je kunt de taal veranderen in Engels (en nog wat andere talen), maar door de originele stemmen aan het woord te laten, komt de sfeer nog beter over. De voice-acting in het Italiaans is uitstekend en de muziek voegt veel sfeer toe. Tijdens een dramatisch moment in de game is het partizanenlied Bella Ciao in een langzame versie te horen.

Technische problemen

Martha is Dead speelt voor een deel als een visuele roman. Dat is waar de game het sterkst is. Maar vooral tijdens actiescènes valt op dat de framerate omlaag gaat en dat de game veel last heeft van pop-in, freezes en zelfs glitches die voorkomen dat je verder kunt in het verhaal.

Zo kwam ik met een fiets vast te zitten in een terracotta bloempot. Het lukte me ook niet om de trofee voor het verzamelen van alle camera-accessoires te unlocken, zelfs nadat ik de trofee voor het gebruiken van alle camera-accessoires wél behaald had.

Gelukkig maakt de game een autosave aan, aan het begin van elk hoofdstuk. Dat voorkwam al te veel onnodig backtracken. In ieder geval zaten deze en meer technische problemen flink in de weg bij het spelen van de PS4-versie en een patch gaat deze naar alle waarschijnlijkheid ook niet oplossen.

Hoewel het verhaal van de game grotendeels lineair verloopt, is er halverwege de game ook de mogelijkheid om een missie te doen die meer met de oorlog in plaats van met het verhaal van de zussen te maken heeft, waarin een paar originele game-elementen zijn verwerkt. Ook verkent de game hier het terrein van wat goed en wat fout is in een oorlog en dat deze scheidslijn lang niet altijd even duidelijk is.

Herhalingen en chaos

Waar het maken en ontwikkelen van foto’s in eerste instantie een fris element van de game vormt, wordt het later door de vele herhalingen een vervelend klusje. Vooral ook omdat Giulia na het maken van een foto in het bos steeds weer naar de doka in het landhuis moet en ze bovendien frustrerend langzaam rent.

Waar de game mysterieus en origineel begint, verzandt het verhaal in een chaotisch einde dat zeker niet iedereen zal bekoren, maar misschien hoort dat ook wel gewoon bij de Italiaanse manier van een verhaal vertellen, wie weet?