Hoe werkt het puntensysteem in het Eurovisie Songfestival

Wie bepaalt nou eigenlijk de winnaar?

Of je nu songfestivalfan bent of andere fanaten er constant over hoort praten – de befaamde twaalf punten zijn lastig te ontlopen. Het is de felbegeerde prijs voor iedere deelnemer aan het Eurovisie Songfestival: het hoogste aantal punten wat een land een ander land kan toebedelen. Maar de competitie is niet zo simpel als hij lijkt. Waarom jouw favoriet wint of verliest, hangt af van het complexe puntensysteem dat achter de schermen plaatsvindt.

Ierland stuurde in 2008 zelfs een nummer over de puntentelling in – tragisch kreeg het in de halve finale geen enkele keer twaalf punten en eindigde het op de vier-na-laatste plek. Ook de Litouwse poging twee jaar eerder met “We Are the Winners” leverde geen winst op. Het puntensysteem heeft er blijkbaar geen boodschap aan als je over de winst gaat zingen. Maar hoe werkt het dan wel?

Waarom duurt het Eurovisie Songfestival bijvoorbeeld vaak tot in de vroege uurtjes, terwijl de acts meestal met zo’n twee uur voorbij zijn? Waarom wordt ieder nummer tweemaal opgevoerd? Waarom mogen sommige landen alleen maar stemmen voor andere landen, en waarom zijn sommige landen direct geplaatst voor de finale van Eurovisie?

Jij bepaalt wie er wint! Toch?

De presentatoren herhalen het maar wat graag tijdens iedere Eurovisie. Europe, Start Voting Now! Het lot van de artiesten ligt in jouw handen. Toch?
Ja en nee. Hun lot ligt om precies te zijn voor 50% in jouw handen. Ieder land heeft namelijk niet twaalf, maar 24 punten te verdelen. Twaalf punten daarvan komen inderdaad van stemmers die vanuit huis de code van hun favoriete land appen. Alle punten worden op een hoop gegooid: de televote. Wij zien alle acts achter elkaar, en geven op basis daarvan onze punten.

De andere helft van de punten komt van de vakjury. Voordat de artiesten voor het grote publiek optreden, treden zij in besloten kring op voor de vakjury’s van alle landen. Deze jury’s geven ook punten, die niet overeen hoeven te komen met het publiek. Daarom heeft ieder land feitelijk 24 punten te verdelen, waarvan slechts de helft daadwerkelijk vanuit “Europe” komt.

Sinds 2023 is er ook nog de “rest of the world vote.” Mensen uit landen die niet mee doen aan Eurovisie kunnen alsnog stemmen. Al die stemmen worden bij elkaar opgeteld, en wegen totaal net zoveel als één enkel deelnemend land. Dat betekent dat de televote een klein beetje meer meetelt dan de jury – 50,6% van het totaal aantal te vergeven punten, om precies te zijn.

Zo werden de punten vanuit Nederland van Eurovisie 2021 in de finale als volgt verdeeld:

Wie plaatst zich eigenlijk in de finale?

Sommige landen plaatsen zich altijd voor de finale. Dit zijn de grote vijf, de belangrijkste geldschieters van het Eurovisie Songfestival. Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk plaatsen zich altijd rechtstreeks voor de finale. Het gastland plaatst zich ook altijd direct: vorig jaar was dat dus Nederland, maar dit jaar is dat gastland Italië. 

In de halve finales werd tot dit jaar eenzelfde puntensysteem toegepast als in de finale. 50% komt van de televote en 50% van de vakjury, die eerder alle optredens al heeft gezien. Sinds 2023 worden de halve finales puur door de televote bepaald.

We krijgen in de halve finale vaak wel te horen wie zich plaatst, maar niet met hoeveel punten. Toch wordt ook dit braaf uitgerekend. In de halve finale mogen de direct geplaatste landen ook meestemmen. Vorig jaar mochten Italië, Duitsland en Nederland meestemmen in de eerste halve finale en Spanje, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk in de tweede.

Het moment van de waarheid voor Eurovisie – Het puntensysteem op het grote scherm

Zodra alle landen hun nummers hebben opgevoerd, krijgen de deelnemende landen ruim de tijd om te stemmen. Hieronder vallen ook landen die in de halve finales zijn afgevallen. Zodra alle punten van de televote zijn geteld, worden de punten altijd eerst goedgekeurd door de organisatoren en een onafhankelijke observeerder.

Tijdens de laatste puntentelling worden eerst de jurypunten verdeeld. Die zijn dus op basis van de speciale juryfinale uitgedeeld. Op dat moment leggen de presentatoren met alle landen contact en delen de landen hun iconische twaalf punten uit.

Zodra alle punten geteld zijn, komt de tweede fase van de punten – de televote. Dit puntensysteem is opgezet om het zo spannend mogelijk te houden. De landen die onderaan de stemlijst van de jury zijn geëindigd krijgen als eerste hun punten te horen. Uiteindelijk zal het een driestrijd of een tweestrijd worden: vorig jaar was het een hele nauwe tweestrijd tussen Frankrijk en Italië, die tot op het laatste moment spannend bleef. Dat wordt nog eens extra in de hand gewerkt door de manier waarop de punten geteld en aangekondigd worden. 

Uiteindelijk blijft er maar één land over – de ongetwijfelde winnaar van Eurovisie. Wie is jouw favoriet? Laat het ons weten in de reacties – of laat je informeren door onze redacteuren!